Η στρατηγική του Τραμπ για την επαναβεβαίωση της κυριαρχίας των ΗΠΑ
Προτεραιότητα η πλήρους κλίμακας αντιπαλότητα με την Κίνα, (μέρος πρώτο)
Ashley Smith
ΠΗΓΗ: https://tempestmag.org
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: elaliberta.gr
Παρά το χάος, τη σύγχυση και τις διαμάχες των φατριών, η κυβέρνηση Τραμπ είναι ενωμένη πίσω από ένα σχέδιο, την κλιμάκωση του αυτοκρατορικού ανταγωνισμού της Ουάσινγκτον με την Κίνα- υποστηρίζει ο Ashley Smith. Μέρος πρώτο
Η κυβέρνηση Τραμπ έχει καταστρέψει πλήρως την υφιστάμενη εσωτερική και διεθνή τάξη. Όλη η ζημιά που έχει κάνει μπορεί να φαίνεται ότι είναι απλώς μια κυνική επιχείρηση διάλυσης και αρπαγής [1] για τον Ντόναλντ Τραμπ [2] και τους άλλους λούμπεν καπιταλιστές φίλους του [3]. Είναι αυτό, αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Ο ορθολογικός πυρήνας του σχεδίου του Τραμπ καθορίζεται από το «Heritage Foundation» [4] στο «Mandate for Leadership» [5] και «The Prioritization Imperative»: A Strategy to Defend America’s Interests in a More Dangerous World [6]:
Αυτά του παρείχαν ένα σχέδιο για την εφαρμογή μιας αυταρχικής εθνικιστικής στρατηγικής για την επαναβεβαίωση της κυριαρχίας των ΗΠΑ στον παγκόσμιο καπιταλισμό.
Ο Τραμπ εγκαταλείπει το σχέδιο της Ουάσινγκτον μετά τον Ψυχρό Πόλεμο για την επίβλεψη της νεοφιλελεύθερης τάξης της παγκοσμιοποίησης του ελεύθερου εμπορίου. Αντ' αυτού, προσπαθεί να επιτύχει τον συχνά επαναλαμβανόμενο στόχο του να «Κάνει την Αμερική Μεγάλη Ξανά», βάζοντας την «Αμερική Πρώτα» απέναντι σε φίλους και εχθρούς. Υποβαθμίζει ή εγκαταλείπει τους πολυμερείς θεσμούς, επιβάλλει δασμούς σε δεκάδες χώρες και απειλεί να προσαρτήσει τη Γροιλανδία, τον Παναμά, ακόμη και τον Καναδά.
Αν και πολύ πιο συνεπής από τον Τραμπ 1.0, ο Τραμπ 2.0 είναι μια διοίκηση που εξακολουθεί να σπαράσσεται από συγκρούσεις, με καλύτερο παράδειγμα την αποκαλυπτική διάλυση της κακιάς σχέσης του προέδρου με τον Έλον Μασκ για το λεγόμενο Big Beautiful Bill. Είναι μία από τις πολλές διαιρέσεις, συμπεριλαμβανομένης της διαμάχης του Τραμπ με την Federalist Society [7], η οποία είχε βοηθήσει στη στελέχωση των δικαστηρίων με φιλικούς δικαστές, λόγω της υποστήριξής της στην απόφαση του Δικαστηρίου Διεθνούς Εμπορίου κατά της δυνατότητάς του να επιβάλει δασμούς. Μια άλλη είναι η μεγάλη διαμάχη μεταξύ του Τραμπ και της βάσης του MAGA για τη δημοσιοποίηση του πελατολογίου του Τζέφρι Έπσταϊν [8] με τα πρόσωπα στα οποία διακινούσε γυναίκες και κορίτσια.
Παρ' όλο το χάος, τη σύγχυση και τις μάχες των φατριών, η κυβέρνηση Τραμπ είναι ενωμένη πίσω από ένα σχέδιο - την κλιμάκωση της αυτοκρατορικής αντιπαλότητας της Ουάσινγκτον με την Κίνα.
Το Mandate for Leadership προσδιορίζει την Κίνα ως «ολοκληρωτικό εχθρό των Ηνωμένων Πολιτειών, όχι στρατηγικό εταίρο ή δίκαιο ανταγωνιστή». Η κυβέρνηση προσπαθεί να απεγκλωβιστεί από τους πολέμους στην Ουκρανία και τη Γάζα, να υποχρεώσει τους συμμάχους να αναλάβουν το βάρος της δικής τους ασφάλειας και να απελευθερωθεί έτσι για να δώσει προτεραιότητα στη μεγάλη αντιπαλότητά της με το Πεκίνο.
Σε απάντηση, η Κίνα κατέστησε σαφή την αποφασιστικότητά της να αντιταχθεί στον εμπορικό πόλεμο των ΗΠΑ, καθώς και στις γεωπολιτικές απειλές και τη στρατιωτική τους ενίσχυση στην Ασία. Αντιμέτωπος με τέτοιες αντιδράσεις του Πεκίνου, ο Τραμπ υποχώρησε από τα πιο ακραία μέτρα, χαλαρώνοντας, για παράδειγμα, τους περιορισμούς στις εξαγωγές των τσιπ υπολογιστών της Nvidia και μειώνοντας τους πρωτοφανείς δασμούς που είχε αρχικά επιβάλει.
Όμως ο αυξανόμενος ανταγωνισμός μεταξύ των δύο δυνάμεων θα διαταράξει αυτά τα προσωρινά μέτρα. Με την ενδοϊμπεριαλιστική τους αντιπαλότητα να κινδυνεύει να υπερθερμανθεί, η Αριστερά πρέπει να κάνει ό,τι περνάει από το χέρι της για να οικοδομήσει διεθνή αλληλεγγύη ώστε να σταματήσει αυτή τη σύγκρουση που θα προκαλέσει έναν καταστροφικό πόλεμο μεταξύ πυρηνικών δυνάμεων.
Οι καπιταλιστικές ρίζες της αυτοκρατορικής αντιπαλότητας
Για να είμαστε σαφείς, αυτή η αντιπαλότητα δεν είναι αποτέλεσμα των πολιτικών των κυβερνήσεων Τραμπ ή Μπάιντεν ούτε του καθεστώτος του Σι Τζινπίνγκ στην Κίνα. Είναι το προϊόν των νόμων του καπιταλισμού της άνισης και συνδυασμένης ανάπτυξης, των κρίσεων και του ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών για τη διανομή και επαναδιανομή της παγκόσμιας αγοράς για τις επιχειρήσεις τους.
Αυτός ο οικονομικός ανταγωνισμός οδηγεί τα κράτη προς τη γεωπολιτική αντιπαλότητα και τον πόλεμο. Το αποτέλεσμα αυτών των συγκρούσεων δημιουργεί μια δυναμική ιεραρχία κρατών - με τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις στην κορυφή, τις περιφερειακές δυνάμεις στη μέση και τα καταπιεσμένα έθνη και λαούς στον πάτο. Όλα αυτά τα καπιταλιστικά κράτη διχάζονται από εσωτερικές ταξικές και κοινωνικές διαιρέσεις.
Καμία ιεραρχία των κρατών δεν είναι μόνιμη. Οι ανόδους, οι πτώσεις, οι αντιπαλότητες, οι πόλεμοι και οι εσωτερικές διαμάχες του συστήματος ανατρέπουν και αναδιατάσσουν το «κρατικό σύστημα» [9], με τις κατεστημένες δυνάμεις να παρακμάζουν και νέες να ανεβαίνουν. Τον τελευταίο αιώνα γίναμε μάρτυρες μιας αλληλουχίας ιμπεριαλιστικών τάξεων - της πολυπολικής αποικιακής περιόδου του 19ου αιώνα, μέχρι τον Α' και Β' Παγκοσμίο Πολέμο, τον διπολικό Ψυχρό Πολέμου και της αδιαφιλονίκητης ηγεμονίας της Ουάσινγκτον μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες ήλπιζαν να διατηρήσουν αυτή τη μονοπολική τάξη με την ενσωμάτωση όλων των κρατών στη λεγόμενη «τάξη βασισμένη σε κανόνες» της παγκοσμιοποίησης του ελεύθερου εμπορίου. Προσπάθησαν να εμποδίσουν την άνοδο κάθε δυνητικού ομόλογου ανταγωνιστή, να κατεδαφίσουν κάθε «κράτος-παρία» όπως το Ιράκ [10] και να αστυνομεύσουν κράτη που αποσταθεροποιήθηκαν από τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές και επεμβάσεις της Ουάσινγκτον, όπως η Αϊτή [11].
Η σχετική παρακμή του αμερικανικού ιμπεριαλισμού
Τέσσερις εξελίξεις οδήγησαν στην σχετική παρακμή των Ηνωμένων Πολιτειών και στο τέλος της μονοπολικής τάξης πραγμάτων.
Πρώτα απ' όλα, η νεοφιλελεύθερη έκρηξη [12] από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 μέχρι τη Μεγάλη Ύφεση του 2008 οδήγησε στην άνοδο νέων κέντρων συσσώρευσης κεφαλαίου, με σημαντικότερα την Κίνα [13], αλλά και τη Ρωσία [14], τη Βραζιλία, τη Σαουδική Αραβία και πολλά άλλα.
Δεύτερον, η προσπάθεια της Ουάσινγκτον να κλειδώσει την ηγεμονία της στη Μέση Ανατολή και τα ενεργειακά της αποθέματα μέσω των πολέμων της στο Αφγανιστάν και το Ιράκ κατέληξε σε καταστροφική ήττα [15], απασχολώντας την σε βάναυσες κατοχές και αντεπαναστάσεις. Με την Ουάσινγκτον καθηλωμένη, η Κίνα, η Ρωσία και διάφορες περιφερειακές δυνάμεις απέκτησαν όλο και μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση στο πλαίσιο του «κρατικού συστήματος».
Τρίτον, η Μεγάλη Ύφεση έθεσε τέλος στη νεοφιλελεύθερη άνθηση, εγκαινιάζοντας μια παγκόσμια ύφεση με εναλλασσόμενες υφέσεις και αδύναμες ανακάμψεις. Η υποτονική ανάπτυξη και τα μειωμένα ποσοστά κέρδους οδήγησαν τα κράτη να προστατεύσουν τις δικές τους εταιρείες [16], επιβραδύνοντας το παγκόσμιο εμπόριο και επιδεινώνοντας τη γεωπολιτική αντιπαλότητα.
Τέλος, η πανδημία, η διατάραξη των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού και η ύφεση που τη συνόδευσε αποκάλυψαν τη σχετική παρακμή της Ουάσινγκτον, καθώς και την εξάρτησή της από την Κίνα.
Μαζί αυτές οι εξελίξεις εγκαινίασαν τη σημερινή ασύμμετρη πολυπολική τάξη πραγμάτων.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να βρίσκονται στην κορυφή του συστήματος με τη μεγαλύτερη οικονομία και τον μεγαλύτερο στρατό, καθώς και με ασυναγώνιστη γεωπολιτική επιρροή, αλλά τώρα αντιμετωπίζουν ιμπεριαλιστές αντιπάλους, κυρίως την Κίνα, αλλά και τη Ρωσία. Εκτός από αυτούς, υπάρχει ένα πλήθος περιφερειακών δυνάμεων που διεκδικούν θέση μεταξύ των μεγαλύτερων δυνάμεων πάνω σε καταπιεσμένα έθνη και λαούς.
Καθώς καμία από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις δεν είναι σε θέση να ξεπεράσει την παγκόσμια ύφεση, οι κυρίαρχες ελίτ κάθε χώρας έχουν στραφεί στη λιτότητα και την αυταρχική καταστολή της αντίστασης στο εσωτερικό και σε πολιτικές «beggar thy neighbor»[17], όπως το ντάμπινγκ και ο προστατευτισμός διεθνώς.
Σε αυτή τη νέα τάξη πραγμάτων, η βασική αντιπαλότητα είναι μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας. Υπήρξαν στρατηγικοί εταίροι με οικονομίες που ενσωματώνονταν όλο και περισσότερο κατά την ακμή της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης υπό την κυβέρνηση του Μπιλ Κλίντον. Αλλά όχι πια.
Σήμερα, η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος καπιταλιστικός κατασκευαστής στον κόσμο [18], έχει αυξανόμενη γεωπολιτική επιρροή και έχει τη δυνατότητα να επιβάλει τη θέλησή της με τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό. Η Ουάσινγκτον αντιμετωπίζει πλέον την Κίνα ως έναν δυνητικά ισότιμο ανταγωνιστή που πρέπει να περιορίσει. Ως αποτέλεσμα, οι δύο δυνάμεις βρίσκονται σε αντιπαράθεση για τα πάντα, από την οικονομία μέχρι τη γεωπολιτική και τη στρατιωτική επέκταση, ιδίως στην περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού.
Η Νέα Συναίνεση της Ουάσινγκτον
Σε αυτή την ασύμμετρη πολυπολική παγκόσμια τάξη, οι διαδοχικές κυβερνήσεις των ΗΠΑ εγκατέλειψαν την παλιά στρατηγική της εποπτείας του παγκόσμιου καπιταλισμού για να υιοθετήσουν τη νέα Συναίνεση της Ουάσινγκτον, για μεγάλη σύγκρουση με την Κίνα. Μέχρι την τελευταία δεκαετία, οι Ηνωμένες Πολιτείες ακολουθούσαν μια στρατηγική «con-gagement/συνδιαλλαγής» [19] με το Πεκίνο, έναν συνδυασμό ανάσχεσης και σύμπλευσης. Η στροφή της κυβέρνησης Ομπάμα προς την Ασία [20] ήταν το τέλος της
Η πρώτη κυβέρνηση Τραμπ μετατόπισε αποφασιστικά τη συνολική στρατηγική των ΗΠΑ στην αντιπαλότητα με την Κίνα και τη Ρωσία [21]. Στόχος της ήταν να υποβαθμίσει τις πολυμερείς συμμαχίες υπέρ της μονομερούς διεκδίκησης της ισχύος των ΗΠΑ, απαγορεύοντας τις εξαγωγές υψηλής τεχνολογίας προς την Κίνα, επιβάλλοντας δασμούς για την επαναβιομηχανοποίηση των ΗΠΑ, ενισχύοντας τον αμερικανικό στρατιωτικό προϋπολογισμό και αναπροσανατολίζοντας τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις προς την Ασία.
Όμως, οι ασταθείς μεταπτώσεις του Τραμπ, οι βαθιές εσωτερικές διαιρέσεις της κυβέρνησής του και οι αντιδράσεις της κρατικής γραφειοκρατίας εμπόδισαν την εφαρμογή της νέας προσέγγισης. Στο τέλος, επιτάχυναν τη σχετική παρακμή της Ουάσινγκτον και, σύμφωνα με τα λόγια δύο αξιωματούχων της κυβέρνησης Ομπάμα [22], κατάφεραν να «ενθαρρύνουν την Κίνα, να θορυβήσουν την Ευρώπη και να κάνουν όλους, συμμάχους και εχθρούς των Αμερικάνων να αναρωτιούνται για τη διάρκεια των δεσμεύσεών μας και την αξιοπιστία των απειλών μας».
Η κυβέρνηση Μπάιντεν διατήρησε την έμφαση του Τραμπ στην δυναμική αντιπαλότητα με την Κίνα και τη Ρωσία, αλλά αντικατέστησε την προσέγγιση «Πρώτα η Αμερική» του προκατόχου της με μια ισχυρή πολυμέρεια [23]. Στόχος της ήταν να ανασυγκροτήσει τον αμερικανικό καπιταλισμό [24] με την εφαρμογή μιας νέας βιομηχανικής πολιτικής στην υψηλή τεχνολογία, να διατηρήσει το δασμολογικό καθεστώς του Τραμπ με έναν ψηλό φράχτη γύρω από μια μικρή αυλή (small yard and high fence) [25] στρατηγικής τεχνολογίας για να εμποδίσει την πρόοδο της Κίνας, ιδίως στα προηγμένα μικροτσίπ, και να ανοικοδομήσει και να επεκτείνει τις συμμαχίες της Ουάσινγκτον, στρέφοντάς τες εναντίον του Πεκίνου και της Μόσχας.
Μετά από τη θλιβερή απόσυρση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν, η κυβέρνηση Μπάιντεν εκμεταλλεύτηκε την ιμπεριαλιστική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία για να συσπειρώσει τους συμμάχους της, όχι μόνο εναντίον της Μόσχας, αλλά και εναντίον του Πεκίνου. Έπεισε το ΝΑΤΟ να ανακηρύξει την Κίνα ως παγκόσμια απειλή για την ασφάλεια [26].
Αλλά ο Μπάιντεν υπονόμευσε ριζικά τους ηθικιστικούς ισχυρισμούς του ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες υπερασπίζονται τη λεγόμενη διεθνή τάξη που βασίζεται σε κανόνες, με την υποστήριξή του στον γενοκτονικό πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα [27]. Αυτό επέτρεψε στην Κίνα και τη Ρωσία να εκθέσουν την υποκρισία της Ουάσινγκτον και να συσπειρώσουν γύρω τους άλλα κράτη υπό τη σημαία της «πολυπολικότητας».
Παρ' όλα αυτά, κανείς δεν πρέπει να έχει ψευδαισθήσεις ότι το Πεκίνο ή η Μόσχα είναι σύμμαχοι της απελευθέρωσης της Παλαιστίνης. Στην περίπτωση της Κίνας, παρά τη ρητορική αντίθεσή της στη γενοκτονία του Ισραήλ, είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος με το Ισραήλ [28], ο κρατικός της Όμιλος Shanghai International Port Group κατασκεύασε και λειτουργεί το λιμάνι της Χάιφα αξίας 1,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων [29], μια από τις άλλες εταιρείες της κατασκευάζει το σύστημα ελαφρών σιδηροδρόμων του Τελ Αβίβ [30] και μια άλλη, η Hikvision, πουλάει τεχνολογία παρακολούθησης στο Ισραήλ για την αστυνόμευση των Παλαιστινίων στη Δυτική Όχθη [31].
Ο Σι Κάνει την Κίνα Μεγάλη Ξανά
Αντιμέτωπο με τη νέα στρατηγική της Ουάσινγκτον για τον περιορισμό της ανόδου της Κίνας, το Πεκίνο δεν είχε άλλη επιλογή από το να απαντήσει με δικά του επιθετικά αντίμετρα. Ο Σι Τζινπίνγκ ήρθε σε ρήξη με τη συγκρατημένη εξωτερική πολιτική των προκατόχων του, υποσχόμενος να πραγματοποιήσει μια «εθνική αναζωογόνηση» για να εκπληρώσει το «Κινεζικό Όνειρο» [32] της ανάκτησης της θέσης της χώρας ως μεγάλης δύναμης.
Αλλά ο Σι αντιμετωπίζει αμέτρητες δικές του προκλήσεις. Η οικονομία της Κίνας έχει επιβραδυνθεί από περίπου 10 τοις εκατό ετήσια ανάπτυξη στη δεκαετία του 2000 σε τώρα περίπου 5 τοις εκατό [33], και μαστίζεται από την υπερπαραγωγή, την έκρηξη της φούσκας των ακινήτων, το τεράστιο χρέος, τη διαφθορά, τη γήρανση και τη συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού και την υψηλή ανεργία των νέων. Το καθεστώς της Κίνας έχει επίσης αντιμετωπίσει κύματα ταξικών και κοινωνικών αγώνων, από απεργίες και μαζικές διαμαρτυρίες στη δεκαετία του 2000 [34] μέχρι τη δημοκρατική εξέγερση στο Χονγκ Κονγκ [35], την αντίσταση των Ουιγούρων [36] στην αποικιοκρατία των εποίκων Χαν στο Σιντζιάνγκ, και τις εξεγερσιακές δράσεις στην εργασία [37] και τις μαζικές πορείες ενάντια στα βίαια Zero-Covid λοκνταουν [38].
Για να διατηρήσει την κυριαρχία του απέναντι στους γραφειοκράτες αντιπάλους και την αντίσταση από τα κάτω, ο Σι στράφηκε στην αυταρχική καταστολή [39]. Έχει εκκαθαρίσει αντιφρονούντες και διεφθαρμένους γραφειοκράτες, απαγόρευσε τις εργατικές οργανώσεις, πραγματοποίησε πολιτιστική γενοκτονία και μαζική φυλάκιση των Ουιγούρων στο Σιντζιάνγκ [40], συνέτριψε το κίνημα στο Χονγκ Κονγκ [41] και αύξησε την καταπίεση των γυναικών και των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων [42] στο πλαίσιο της προσπάθειας του καθεστώτος να αυξήσει το ποσοστό γεννήσεων και να αναπληρώσει το εργατικό δυναμικό του [43].
Ο Σι συνδύασε αυτή την καταστολή με μαζικές νέες επενδύσεις στην οικονομία, έχοντας δύο στόχους - να ενισχύσει την εσωτερική υποστήριξη με την υπόσχεση μιας καλύτερης ζωής και να αποκρούσει την προσπάθεια της Ουάσινγκτον να εμποδίσει την άνοδο της Κίνας. Το καθεστώς θέσπισε ένα τεράστιο σχέδιο τόνωσης της οικονομίας [44] για να διατηρήσει την οικονομική ανάπτυξη μετά τη Μεγάλη Ύφεση και εν μέσω της παγκόσμιας ύφεσης.
Το 2015, ο Σι εγκαινίασε το Made in China 2025, μια κρατικά χρηματοδοτούμενη βιομηχανική πολιτική για την ανάπτυξη των εταιρειών υψηλής τεχνολογίας της χώρας, τη διασφάλιση της αυτάρκειας τους και τη δυνατότητά τους να ανταγωνίζονται τους πολυεθνικούς ανταγωνιστές τους. Από κάθε άποψη ήταν μια τεράστια επιτυχία. Η Κίνα διαθέτει σήμερα εταιρείες σχεδιασμού και κατασκευής τσιπ παγκόσμιας κλάσης όπως η HiSilicon και η SMIC, τη μεγαλύτερη εταιρεία κατασκευής ηλεκτρικών οχημάτων στον κόσμο, την BYD, την κορυφαία εταιρεία κατασκευής μπαταριών στον κόσμο, την CATL, τον κυρίαρχο κατασκευαστή ηλιακών συλλεκτών, την JinkoSolar, πρωτοποριακές καινοτόμες εταιρείες Τεχνητής Νοημοσύνης όπως η DeepSeek [45], κατασκευαστές ρομποτικής που έχουν αυτοματοποιήσει την εργασία στα εργοστάσια σε υψηλότερο ποσοστό από την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες [46], και σχεδόν μονοπώλιο σε εργοστάσια επεξεργασίας σπάνιων γαιών και κατασκευαστές μαγνητών που προμηθεύουν την παγκόσμια βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας.
Η Κίνα έχει αρχίσει όχι μόνο να φτάνει, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις να ξεπερνά τις βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας των ΗΠΑ. Όπως υποστηρίζουν δύο σημαντικοί οικονομολόγοι [47],
"Σύμφωνα με το Αυστραλιανό Ινστιτούτο Στρατηγικής Πολιτικής, μια ανεξάρτητη δεξαμενή σκέψης που χρηματοδοτείται από το υπουργείο Άμυνας της Αυστραλίας, οι Ηνωμένες Πολιτείες προηγούνταν της Κίνας σε 60 από τις 64 τεχνολογίες αιχμής [48], όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η κρυπτογραφία, μεταξύ 2003 και 2007, ενώ η Κίνα προηγείτο των Ηνωμένων Πολιτειών σε μόλις τρεις. Στην πιο πρόσφατη έκθεση, η οποία καλύπτει την περίοδο 2019 έως 2023, η κατάταξη ανατράπηκε επί τα χείρω. Η Κίνα ηγείται σε 57 από τις 64 βασικές τεχνολογίες, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες διατηρούν το προβάδισμα μόνο σε επτά".
Στην πραγματικότητα, οι απαγορεύσεις της Ουάσινγκτον στις εξαγωγές τεχνολογίας προς την Κίνα απέτυχαν, οδηγώντας τις κινεζικές εταιρείες να αναπτύξουν τις δικές τους ικανότητες, οι οποίες τώρα αμφισβητούν, και σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνούν, εκείνες των αντιπάλων τους στον προηγμένο καπιταλιστικό κόσμο [49]. Αυτό οδήγησε τον διευθύνοντα σύμβουλο της Nvidia, Jensen Huang, να δηλώσει ότι οι απαγορεύσεις τεχνολογίας της Ουάσινγκτον προς την Κίνα αποτελούν «αποτυχία» που «ενισχύει μόνο τους εξωτερικούς αντιπάλους» και «αποδυναμώνει τη θέση της Αμερικής» [50].
Ανταγωνισμός για τις αγορές
Όλα αυτά τα κυβερνητικά κίνητρα δεν έσωσαν την Κίνα από την παγκόσμια ύφεση του καπιταλισμού. Αντίθετα, δημιούργησαν μια κρίση υπερεπενδύσεων, σκληρό ανταγωνισμό μεταξύ κρατικών και ιδιωτικών καπιταλιστικών επιχειρήσεων [51], μείωση της κερδοφορίας, αποπληθωρισμό και πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα.
Αυτό με τη σειρά του οδήγησε το κεφάλαιο να κατευθυνθεί σε κερδοσκοπικές επενδύσεις στην αγορά κατοικίας, δημιουργώντας μια γιγαντιαία φούσκα που έσκασε με την κατάρρευση της μεγαλύτερης εταιρείας ακινήτων στον κόσμο, της Evergrande [52]. Αυτό επιδείνωσε την κρίση χρέους της χώρας, σφυροκόπησε τον πλούτο των νοικοκυριών της μεσαίας τάξης [53] και υπονόμευσε την καταναλωτική ζήτηση [54].
Ακόμη και μετά τη μερική σταθεροποίηση της κρίσης αυτής από την Κίνα, δεν έχει λύσει το πρόβλημα της υπερπαραγωγής [55]. Στην πραγματικότητα, το καθεστώς το επιδείνωσε με ένα νέο πακέτο κινήτρων για να βγάλει την οικονομία της από την πανδημική ύφεση. Ως αποτέλεσμα, η Κίνα παράγει περισσότερα από τα πάντα -από σκυρόδεμα μέχρι χάλυβα, ηλιακούς συλλέκτες και ηλεκτρικά ρεύματα- από όσα μπορεί να πουλήσει στο εσωτερικό με αρκετά υψηλά κέρδη.
Η κινεζική άρχουσα τάξη ήλπιζε ότι η Belt and Road Initiative (BRI), που ξεκίνησε το 2013, θα βοηθούσε την Κίνα να εξάγει την πλεονάζουσα βιομηχανική της ικανότητα [56]. Η BRI σχεδιάστηκε ως ένα έργο ανάπτυξης υποδομών ύψους 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων που κατασκευάζει δρόμους, σιδηροδρομικά δίκτυα και λιμάνια κυρίως στον Παγκόσμιο Νότο.
Τα συμμετέχοντα κράτη έχουν λάβει δάνεια από κινεζικές τράπεζες για να πληρώσουν για την κατασκευή, καθιστώντας την Κίνα τον μεγαλύτερο εισπράκτορα χρέους στον κόσμο [57]. Και, σε ένα κλασικό ιμπεριαλιστικό μοτίβο, τα συστήματα μεταφορών που κατασκευάζονται μέσω του BRI είναι τις περισσότερες φορές σχεδιασμένα για να παραδίδουν πρώτες ύλες από τις εξορυκτικές βιομηχανίες των αναπτυσσόμενων χωρών στην Κίνα για το μεταποιητικό της σύστημα [58].
Η Κίνα έχει επίσης αυξήσει τις εξαγωγές, προκαλώντας αντιδράσεις προστατευτισμού από τα καπιταλιστικά κράτη, όχι μόνο από τις ΗΠΑ, αλλά και από την Ευρωπαϊκή Ένωση και διάφορα κράτη του παγκόσμιου Νότου. Όλοι αυτοί έχουν αρχίσει να διαμαρτύρονται για την Κίνα που «ξεφορτώνει» το πλεόνασμά της στις αγορές τους και υποβαθμίζει τις λιγότερο ανταγωνιστικές επιχειρήσεις τους [59].
Η έξαρση των εξαγωγών είχε αρνητικό αντίκτυπο στους πραγματικούς συμμάχους του Πεκίνου. Για παράδειγμα, επιδείνωσε την αποβιομηχάνιση της Βραζιλίας, περιορίζοντας όλο και περισσότερο την οικονομία της στην εξαγωγή πρώτων υλών και γεωργικών προϊόντων στην Κίνα, μια κλασική παγίδα εξάρτησης [60].
Η διαφοροποίηση των εξαγωγικών αγορών του Πεκίνου αποσκοπεί επίσης στην προστασία της οικονομίας του από τους αυξανόμενους δασμούς και τις απαγορεύσεις της Ουάσινγκτον. Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας, έχει μειώσει την κατοχή αμερικανικών κρατικών ομολόγων [61] και διεξάγει όλο και περισσότερο το εμπόριο με άλλες χώρες, όπως η Ρωσία, στο δικό του νόμισμα.
Αλλά δεν υπάρχει περίπτωση η Κίνα να αντικαταστήσει πλήρως την αγορά των ΗΠΑ. Έτσι, για να αποφύγει τους αμερικανικούς δασμούς, μετέφερε εργοστάσια σε χώρες όπως το Βιετνάμ και το Μεξικό [62] για να τα χρησιμοποιήσει ως πλατφόρμες μεταποίησης εξαγωγών.
Ταυτόχρονα, το καθεστώς συνειδητοποίησε ότι έπρεπε να αναπτύξει τη δική του εσωτερική αγορά. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, εγκαινίασε τη στρατηγική της διπλής κυκλοφορίας (dual circulation strategy) [63], η οποία επενδύει σε κρατικές επιχειρήσεις που παράγουν για την εγχώρια αγορά της, διατηρώντας ταυτόχρονα μια παράλληλη οικονομία με εξαγωγικό προσανατολισμό.
Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής, ο Σι έχει επανειλημμένα υποσχεθεί να αυξήσει την εγχώρια ζήτηση αυξάνοντας το εισόδημα των εργαζομένων, ενισχύοντας το ελάχιστο δίχτυ ασφαλείας του κράτους και σταθεροποιώντας την αγορά ακινήτων. Αλλά τέτοιες προτάσεις για «κοινή ευημερία» έχουν χαθεί στο παρελθόν.
Γιατί; Επειδή η οικονομική ανάπτυξη της Κίνας έχει βασιστεί εξ ολοκλήρου στην εκμετάλλευση της φτηνής, μεταναστευτικής εργασίας [64]. Ως εκ τούτου, αποφεύγει να αυξήσει τους μισθούς αυτών των εργαζομένων και τις κοινωνικές της δαπάνες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο Σι έχει αντιταχθεί στον «εξισωτισμό» και τον «φιλανθρωπισμό» που επιβραβεύουν «τους τεμπέληδες». Ως αποτέλεσμα, η Κίνα εξακολουθεί να εξαρτάται από την εξαγωγική της οικονομία.
Σφυρηλατώντας συμμαχίες σε έναν πολυπολικό κόσμο
Για να διατηρήσει και να επεκτείνει την πρόσβασή της στην παγκόσμια αγορά, η Κίνα έχει συνάψει πολυμερείς και διμερείς πολιτικές συμφωνίες. Ίδρυσε τον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης [65], ο οποίος συγκεντρώνει κράτη της Ευρασίας καθώς και της Μέσης Ανατολής, με κυριότερα την Κίνα και τη Ρωσία, σε μια οικονομική, πολιτική συμμαχία και συμμαχία για την ασφάλεια.
Ακόμη πιο σημαντικό είναι ότι η Κίνα δημιούργησε τη συμμαχία BRICS, που αποτελείται από τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Ινδία, την Κίνα και τη Νότια Αφρική, καθώς και από έναν αυξανόμενο κατάλογο άλλων χωρών, αλλά στην οποία το Πεκίνο είναι μακράν ο επικρατέστερος παράγοντας. Η Κίνα έχει χρησιμοποιήσει αυτή τη συμμαχία για να προωθήσει πολιτικές και οικονομικές πρωτοβουλίες, συμπεριλαμβανομένης της Νέας Αναπτυξιακής Τράπεζας [66] και της Ασιατικής Τράπεζας Επενδύσεων Υποδομών [67] , να δημιουργήσει οικονομικές σχέσεις με τις χώρες του Παγκόσμιου Νότου και να προσπαθήσει να τις οδηγήσει σε μια αμφισβήτηση της μονοπολικής τάξης της Ουάσινγκτον για την εγκαθίδρυση μιας πολυπολικής.
Η Κίνα αναβάθμισε τη σημαντικότερη γεωπολιτική της συμμαχία με τη Ρωσία, όταν ο Σι και ο Βλαντιμίρ Πούτιν υπέγραψαν τη «φιλία χωρίς όρια» [68] στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου το 2022, ακριβώς την παραμονή της ιμπεριαλιστικής εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ως κυρίαρχος παράγοντας, η Κίνα αύξησε τις εξαγωγές προς τη Μόσχα -συμπεριλαμβανομένης της λεγόμενης τεχνολογίας διπλής χρήσης [69] για τη στρατιωτική της βιομηχανία, για να αποτρέψει την κατάρρευση της Ρωσίας υπό τις κυρώσεις των ΗΠΑ και της ΕΕ- και σύναψε συμφωνίες με τη Ρωσία για την εισαγωγή πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα.
Όμως οι δυνάμεις αυτές δεν αποτελούν ένα συνεκτικό μπλοκ κρατών, ούτε σφυρηλατούν έναν «Άξονα της Αντίστασης»[70] εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών. Είναι εσωτερικά διαιρεμένες λόγω των διακριτών και ενίοτε ανταγωνιστικών συμφερόντων τους.
Υπάρχουν αμέτρητα παραδείγματα των διχασμών τους. Η Ινδία, για παράδειγμα [71], είναι στη συμμαχία BRICS με την Κίνα, αλλά είναι επίσης στην QUAD μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Αυστραλία και την Ιαπωνία εναντίον της Κίνας. Η Ινδία και η Κίνα συγκρούστηκαν μόλις πρόσφατα [72] για αμφισβητούμενες συνοριακές διεκδικήσεις. Και η Ρωσία και η Κίνα εγκατέλειψαν το Ιράν [73], ένα άλλο μέλος των BRICS,όταν δέχθηκε επίθεση από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ.
Ούτε οι συμφωνίες του Πεκίνου ξεφεύγουν από τη νεοφιλελεύθερη τάξη που έχουν εγκαθιδρύσει οι Ηνωμένες Πολιτείες. Για παράδειγμα, η Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα των BRICS δήλωσε ότι υποστηρίζει «το πολυμερές εμπορικό σύστημα με πυρήνα τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ)» [74]. Στην πραγματικότητα, η Κίνα έχει χρησιμοποιήσει τις συμμαχίες της για να προωθήσει τα συμφέροντά της στο πλαίσιο της νεοφιλελεύθερης τάξης της παγκοσμιοποίησης του ελεύθερου εμπορίου που δημιούργησαν οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Η επίδειξη στρατιωτικής ισχύος
Για να υποστηρίξει την οικονομική και γεωπολιτική επιβεβαίωση της ισχύος της, η Κίνα εκσυγχρόνισε τον στρατό της. Έχει αυξήσει τις ετήσιες στρατιωτικές δαπάνες για τριάντα συναπτά έτη σε ένα επιβλητικό ποσό 296 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2023, το δεύτερο μεγαλύτερο στον κόσμο [75], αλλά εξακολουθεί να είναι μόλις το ένα τρίτο των δαπανών των ΗΠΑ που ξεπερνούν τα 916 δισεκατομμύρια δολάρια το 2023.
Έχει αναπτύξει ένα πολεμικό ναυτικό που διαθέτει περισσότερα πλοία από κάθε άλλη δύναμη, συμπεριλαμβανομένων τριών αεροπλανοφόρων, με ένα τέταρτο υπό κατασκευή [76]. Και επεκτείνει με ταχείς ρυθμούς την αεροπορία της [77], το πυρηνικό οπλοστάσιό της και τη συστοιχία διηπειρωτικών βαλλιστικών και υπερηχητικών πυραύλων.
Η Κίνα έχει επιδείξει τη στρατιωτική της ισχύ στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας [78]. Έχει αναπτύξει το ναυτικό της για την προστασία των θαλάσσιων οδών [79], έχει διεκδικήσει τον έλεγχο της αλιείας και διεκδικεί υποθαλάσσια αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Αυτό την έχει φέρει σε σύγκρουση με πολλές χώρες της περιοχής για αντίπαλες διεκδικήσεις σε νησιά [80], συμπεριλαμβανομένων των Φιλιππίνων και της Ιαπωνίας και πίσω από αυτές τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον επικυρίαρχο της Ασίας
Το πιο σημαντικό είναι ότι η Κίνα έχει αναπτύξει τον στρατό της σε όλο και πιο επιθετικές ασκήσεις γύρω από την Ταϊβάν [81], την οποία θεωρεί επαρχία που έχει αποστατήσει και την οποία σκοπεύει να αφομοιώσει με τη βία, αν χρειαστεί. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν εξοπλίσει το νησιωτικό κράτος και διατηρούν «στρατηγική ασάφεια» ως προς το αν θα το υπερασπιστούν σε περίπτωση κινεζικής εισβολής.
Το διακύβευμα της αντιπαράθεσης δεν είναι μόνο γεωπολιτικό, αλλά και οικονομικό. Η Ταϊβάν παράγει το 90% των πιο προηγμένων μικροτσίπ στον κόσμο [82], τα οποία είναι απαραίτητα για τα πάντα, από υπολογιστές μέχρι μαχητικά βομβαρδιστικά υψηλής τεχνολογίας, όπως το F-35 της Lockheed Martin. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα βρίσκονται σε αντιπαράθεση για την Ταϊβάν, χρησιμοποιώντας την καθεμία ως πιόνι στην αντιπαλότητά τους [83], ενώ παράλληλα καταστρατηγούν το δικαίωμα του έθνους στην αυτοδιάθεση σε αυτήν τη διαδικασία.[84]
«Κάνοντας την Αμερική Ξανά Μεγάλη»
Για να αντιμετωπίσει την αμφισβήτηση της ηγεμονίας των ΗΠΑ από την Κίνα, ο Τραμπ πραγματοποιεί μια ριζική ρήξη με την στρατηγική της Ουάσινγκτον μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, η οποία προέβλεπε την εποπτεία του παγκόσμιου καπιταλισμού μέσω πολυμερών οικονομικών, πολιτικών και στρατιωτικών συμμαχιών. Στη θέση αυτής, εφαρμόζει την αυταρχική εθνικιστική στρατηγική του Heritage Foundation.
Στο εσωτερικό, ο Τραμπ έχει εξαπολύσει έναν νεοφιλελεύθερο ταξικό πόλεμο. Ελπίζει ότι η λιτότητα, οι φορολογικές περικοπές και η απορρύθμιση θα τονώσουν τις καπιταλιστικές επενδύσεις στη μεταποίηση, θα αποκαταστήσουν την οικονομική ανεξαρτησία των ΗΠΑ και θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα γενικά και ειδικά έναντι της Κίνας.
Πραγματοποιεί αυτή την επίθεση με αυταρχικό τρόπο, χρησιμοποιώντας εκτελεστικά διατάγματα, παρακάμπτοντας και σε ορισμένες περιπτώσεις συντρίβοντας την ομοσπονδιακή γραφειοκρατία και δοκιμάζοντας τα όρια του Συντάγματος των ΗΠΑ. Έχει διαλύσει ολόκληρα τμήματα του λεγόμενου βαθέος κράτους που τον εμπόδιζε στην πρώτη του θητεία, έχει τεμαχίσει το κράτος πρόνοιας και έχει απολύσει ομοσπονδιακούς υπαλλήλους. Για να διαιρέσει και να κάμψει την αντίσταση της εργατικής τάξης, έχει καταστήσει αποδιοπομπαίους τράγους τους/τις μετανάστες/τριες, τους τρανς ανθρώπους, τους έγχρωμους και τους/τις ακτιβιστές/τριες αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη.
Στο εξωτερικό, ο Τραμπ εφαρμόζει τη μονόπλευρη πολιτική «Πρώτα η Αμερική». Δεν είναι απομονωτισμός [85], παρά τους επανειλημμένους και λανθασμένους ισχυρισμούς των mainstream σχολιαστών. Είναι αποφασισμένος να παρέμβει οικονομικά, πολιτικά και στρατιωτικά σε όλο τον κόσμο για να προωθήσει τα συμφέροντα των ΗΠΑ εις βάρος τόσο των συμμάχων όσο και των αντιπάλων, ιδίως της Κίνας.
Ο βομβαρδισμός του στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν το αποδεικνύει αυτό [86]. Η επίθεση είχε ως στόχο να στείλει ένα μήνυμα σε δυνάμεις σε όλο τον κόσμο, ιδίως στην Κίνα, ότι η αμερικανική κυβέρνηση είναι περισσότερο από πρόθυμη να χρησιμοποιήσει το ισχυρό οπλοστάσιο καταστροφής που διαθέτει για την επιδίωξη των στόχων της.
Ούτε είναι δυνατή η στρατηγική του να σφυρηλατήσει μια νέα «Συμφωνία των Μεγάλων Δυνάμεων» [87], χωρίζοντας τον παγκόσμιο καπιταλισμό σε σφαίρες επιρροής που εποπτεύονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Κίνα, τη Ρωσία και άλλες μεγάλες δυνάμεις. Όποιες συμφωνίες και αν έχει προσφέρει στον Πούτιν και τον Σι, οι δυνητικές σφαίρες επιρροής τους επικαλύπτονται και αντιφάσκουν μεταξύ τους.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, δεν θα παραχωρήσουν την Ασία στην Κίνα, ούτε θα εγκαταλείψουν την Ευρώπη στη Ρωσία. Δεν υπάρχει Γιάλτα 2.0 στα σκαριά [88]. Ο Τραμπ διεκδικεί την αμερικανική κυριαρχία σε ολόκληρο τον κόσμο έναντι τόσο των συμμάχων όσο και των ανταγωνιστών.
https://tempestmag.org/2025/07/trumps-strategy-to-reassert-u-s-dominance
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] https://www.nytimes.com/2025/06/08/opinion/trump-corruption.html
[2] https://www.nytimes.com/2025/07/02/us/trump-finances-crypto.html
[3] https://jacobin.com/2018/10/donald-trump-lumpen-capitalist-class-elections
[4] https://en.wikipedia.org/wiki/The_Heritage_Foundation
[5] https://www.heritage.org/press/project-2025-publishes-comprehensive-policy-guide-mandate-leadership-the-conservative-promise
https://en.wikipedia.org/wiki/Mandate_for_Leadership
[6] https://www.heritage.org/defense/report/the-prioritization-imperative-strategy-defend-americas-interests-more-dangerous
Το «The Prioritization Imperative» αναφέρεται σε ένα στρατηγικό πλαίσιο που υποστηρίζει ότι οι ΗΠΑ πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στις αμυντικές τους προσπάθειες, εστιάζοντας συγκεκριμένα στην άμυνα της χώρας τους και στην αποτροπή της Κίνας στον Ινδο-Ειρηνικό, ενώ θα αναθέτουν περισσότερες ευθύνες για άλλες παγκόσμιες προκλήσεις ασφαλείας στους συμμάχους. Η προσέγγιση αυτή, η οποία περιγράφεται σε ειδική έκθεση του Ιδρύματος Heritage, υποστηρίζει ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν πλέον την πολυτέλεια να είναι ο παγκόσμιος χωροφύλακας και πρέπει να επικεντρώσουν τους πόρους τους στις πιο κρίσιμες απειλές.
https://www.heritage.org/sites/default/files/2024-09/SR288_0.pdf
[7] https://www.theguardian.com/us-news/2025/jun/08/trump-federalist-society-conservative-legal
https://en.wikipedia.org/wiki/Federalist_Society
[8] https://www.nytimes.com/2025/07/13/opinion/epstein-files-trump-maga.html
[9] Το «κρατικό σύστημα» αναφέρεται στον δομημένο τρόπο με τον οποίο τα κυρίαρχα κράτη αλληλεπιδρούν στο διεθνές πεδίο. Περιλαμβάνει τους κανόνες, τις προδιαγραφές και τις σχέσεις που διέπουν τη συμπεριφορά τους, ιδίως σε τομείς όπως η διπλωματία, ζητήματα δυναμικής ισχύος και η παγκόσμια διακυβέρνηση. Ουσιαστικά, περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο τα κράτη λειτουργούν και σχετίζονται μεταξύ τους ως πρωταγωνιστές στη διεθνή σκηνή.
[10] https://socialistworker.org/series/15-years-after-the-iraq-war
[11] https://www.counterpunch.org/2010/01/14/the-incapacitation-of-haiti
[12] https://socialistworker.org/2011/03/07/capitalisms-global-slump
[13] https://adamtooze.substack.com/p/chartbook-393-whither-china-world
[14] https://links.org.au/political-imperialism-putins-russia-and-need-global-left-alternative-interview-ilya-matveev
[15] https://socialistworker.org/series/15-years-after-the-iraq-war
[16] https://spectrejournal.com/crisis-rivalry-and-the-fragmentation-of-global-capitalism
[17] https://en.wikipedia.org/wiki/Beggar_thy_neighbour
Οι πολιτικές « Beggar thy neighbor » είναι οικονομικές στρατηγικές όπου μια χώρα προσπαθεί να βελτιώσει τη δική της οικονομική κατάσταση εις βάρος άλλων χωρών. Οι πολιτικές αυτές συχνά περιλαμβάνουν προστατευτικά μέτρα όπως δασμούς, ποσοστώσεις εισαγωγών και νομισματική διακύμανση.
[18] https://spectrejournal.com/why-china-is-capitalist
[19] https://www.nytimes.com/2011/09/25/books/review/a-contest-for-supremacy-by-aaron-l-friedberg-book-review.html
[20] https://isreview.org/issue/88/us-imperialisms-pivot-asia/index.html
[21] https://isreview.org/issue/109/illiberal-hegemony-trump-administration-strategy-us-imperialism/index.html
[22] https://www.nytimes.com/2020/11/11/opinion/biden-trump-foreign-policy.html
[23] https://tempestmag.org/2020/12/the-empire-strikes-back
[24] https://tempestmag.org/2021/05/imperialist-keynesianism
[25] Η φράση « small yard and high fence» είναι μια μεταφορά που χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια στρατηγική προσέγγιση που περιορίζει την πρόσβαση σε ορισμένες τεχνολογίες ή δραστηριότητες, ενώ επιτρέπει την ευρύτερη συμμετοχή σε άλλους τομείς.
https://en.wikipedia.org/wiki/Foreign_policy_of_the_Joe_Biden_administration
[26] https://www.pbs.org/newshour/world/nato-leaders-declare-china-a-global-security-challenge
[27] https://www.aljazeera.com/news/2024/7/22/bidens-legacy-is-gaza-genocide-palestinian-rights-advocates-say
[28] https://jacobin.com/2023/10/china-israel-repression-military-trade-palestine-technology
[29] https://www.timesofisrael.com/israel-inaugurates-new-haifa-port-terminal-in-expected-boost-for-economy
[30] https://truthout.org/articles/chinas-ties-with-israel-are-hindering-the-palestinian-struggle-for-freedom
[31] https://newpol.org/issue_post/between-chinese-surveillance-and-israeli-settler-colonialism
[32] https://www.bbc.com/news/world-asia-china-22726375
[33] https://time.com/6835935/china-debt-housing-bubble
[34] https://www.haymarketbooks.org/books/746-china-on-strike
[35] https://jacobin.com/2019/12/hong-kong-protests-leftists-international-support
[36] https://spectrejournal.com/resisting-genocide-the-uyghur-struggle-for-justice
[37] https://www.bostonreview.net/articles/escape-from-the-closed-loop
[38] https://time.com/6237068/china-zero-covid-protests
[39] https://www.hrw.org/news/2024/01/11/china-no-letup-xi-jinpings-repressive-rule
[40] https://spectrejournal.com/resisting-genocide-the-uyghur-struggle-for-justice
[41] https://spectrejournal.com/the-death-of-hong-kongs-autonomy-beyond-the-crackdown
[42] https://www.npr.org/2023/10/25/1208391460/china-suppresses-feminist-lgbtq-groups-outside-china-they-seek-to-rebuild
[43] https://www.economist.com/china/2024/11/28/chinas-government-is-badgering-women-to-have-babies
[44] https://knowledge.wharton.upenn.edu/article/after-chinas-rmb-4-trillion-stimulus-now-what
[45] https://www.nytimes.com/2025/07/16/technology/china-ai.html
[46] https://www.nytimes.com/2025/04/23/business/china-tariffs-robots-automation.html
[47] https://www.nytimes.com/2025/07/14/opinion/china-shock-economy-manufacturing.html
[48] https://www.aspi.org.au/report/aspis-two-decade-critical-technology-tracker/#executive-summary
[49] https://www.wsj.com/tech/ai/artificial-intelligence-us-vs-china-03372176
[50] https://edition.cnn.com/2025/05/28/tech/nvidia-earnings-ai-trump-export-controls
[51] https://www.nytimes.com/2023/04/17/business/china-electric-vehicle-prices.html
[52] https://www.npr.org/2024/01/30/1227554424/evergrande-china-real-estate-economy-property-collapse
[53] https://fortune.com/2023/12/17/china-middle-class-real-estate-meltdown-wealth-loss
[54] https://www.bloomberg.com/news/articles/2025-07-09/china-consumer-prices-rise-modestly-for-first-time-since-january
[55] https://jacobin.com/2022/07/ho-fung-hung-part-2-interview-us-china-conflict
[56] https://www.cambridge.org/core/elements/abs/clash-of-empires/12211AC3B8957E8DE6C7F26998EB50C3
https://en.wikipedia.org/wiki/Belt_and_Road_Initiative
[57] https://www.newsweek.com/china-debt-collector-poor-developing-nations-global-south-2077953
[58] https://www.haymarketbooks.org/books/1087-extracting-profit
[59] https://www.ft.com/content/96dc71be-b795-47dc-a1cc-cccc7aa6a481
[60] https://www.ft.com/content/73aef243-0518-42b5-b732-2e64ace3994c
[61] https://www.ft.com/content/73aef243-0518-42b5-b732-2e64ace3994c
[62] https://www.ft.com/content/ede919f5-0d3e-43e5-8ef9-407a17551bb9
[63] https://www.reuters.com/article/world/asia-pacific/what-we-know-about-chinas-dual-circulation-economic-strategy-idUSKBN2600B4
https://en.wikipedia.org/wiki/Dual_circulation
[64] https://read.dukeupress.edu/journal-of-asian-studies/article-abstract/80/2/450/320952/Beneath-the-China-Boom-Labor-Citizenship-and-the
[66] https://brics.br/en/about-the-brics/new-development-bank
[67] https://www.aiib.org/en/about-aiib/index.html
[68] https://www.reuters.com/world/china/moscow-beijing-partnership-has-no-limits-2022-02-04
[69] https://carnegieendowment.org/russia-eurasia/politika/2024/05/behind-the-scenes-chinas-increasing-role-in-russias-defense-industry?lang=en
[70] https://www.foreignaffairs.com/china/axis-upheaval-russia-iran-north-korea-taylor-fontaine?check_logged_in=1&utm_medium=promo_email&utm_source=lo_flows&utm_campaign=article_link&utm_term=article_email&utm_content=20240729
[71] https://www.nytimes.com/2025/07/18/business/trump-brics-india.html
[72] https://www.aljazeera.com/news/2024/10/22/how-india-and-china-pulled-back-from-a-border-war-and-why
[73] https://www.nytimes.com/2025/07/06/us/politics/axis-china-russia-iran-north-korea.html
[74] https://www.cadtm.org/The-BRICS-New-Development-Bank-Sub-Imperialism-Working-within-not-against
[75] https://www.sipri.org/publications/2024/sipri-fact-sheets/trends-world-military-expenditure-2023
[76] https://www.csis.org/analysis/unpacking-chinas-naval-buildup
[77] https://www.bbc.com/news/world-asia-china-59600475
[78] https://www.wsj.com/world/asia/how-chinas-military-is-flexing-its-power-in-the-pacific-17e6e280?mod=hp_lead_pos9
[79] https://www.wsj.com/world/asia/how-chinas-military-is-flexing-its-power-in-the-pacific-17e6e280
[80] https://www.bbc.com/news/world-asia-pacific-13748349
[81] https://www.reuters.com/world/asia-pacific/chinese-military-says-it-is-conducting-exercises-around-taiwan-2025-03-31
[82] https://truthout.org/articles/bidens-chip-war-with-china-is-an-imperial-struggle-for-high-tech-supremacy
[83] https://spectrejournal.com/what-everyone-on-the-left-should-know-about-taiwan-at-the-minimum
[84] https://tempestmag.org/2022/08/taiwan-caught-between-rival-superpowers
[85] https://www.wsj.com/opinion/the-america-first-face-off-foreign-policy-iran-maga-0061e355
[86] https://edition.cnn.com/2025/06/21/politics/trump-iran-air-strikes
[87] https://www.foreignaffairs.com/united-states/rise-and-fall-great-power-competition
[88] https://www.marxists.org/history/etol/newspape/ni/vol11/no02/notm.htm